تأثیر مقدار و زمان مصرف کود نیتروژن بر عملکرد و برخی شاخص های فیزیولوژیکی رشد ذرت

به منظور بررسی تأثیر مقدار و زمان مصرف نیتروژن بر عملکرد دانه و برخی شاخص های فیزیولوژیک ذرت، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1388 اجرا شد. کود نیتروژن با چهار سطح (صفر، 75، 150 و 225 کیلوگرم در هکتار) در کرت های اصلی، زمان مصرف کود نیتروژن در سه سطح (3/1زمان کاشت + 3/1 در زمان 8 تا10 برگی + 3/1 در زمان ظهور گل تاجی)، (2/1 زمان کاشت + 2/1 ظهور گل تاجی) و (2/1 کاشت + 4/1 در مرحله 8 تا10 برگی+ 4/1 زمان ظهور گل تاجی) در کرت های فرعی قرار گرفتند. بررسی روند تغییرات انباشت ماده خشک کل نشان داد که در تمامی ترکیبات تیماری، روند انباشت ماده خشک به آهستگی تا دریافت 300-400 درجه روز- رشد بعد از کاشت روند صعودی داشت و سپس به طور سریعی تا 850-900 درجه روز- رشد افزایش یافت و از 900 درجه روز- رشد تا رسیدگی، به آهستگی به واسطه افزایش پیری برگ ها و کاهش سطح برگ کاهش یافت. بیشترین میزان انباشت ماده خشک کل در کرت هایی مشاهده گردید که مقدار 225 کیلوگرم کود نیتروژن به صورت تقسیط مساوی در سه مرحله3/1 زمان کاشت + 3/1 در زمان 8 تا10 برگی + 3/1 در زمان ظهور گل تاجی به کار برده شد. روند مشابهی نیز در سرعت رشد محصول و سرعت رشد نسبی براورد گردید. افزایش در مقدار کود نیتروژن به طور معنی داری شاخص سطح برگ را افزایش داد. بیشترین مقدار آن در بالاترین سطح از کود نیتروزنی در تقسیط مساوی کود در سه مرحله 3/1زمان کاشت + 3/1 در زمان 8 تا10 برگی + 3/1 در زمان ظهور گل تاجی با دریافت 850-900 درجه روز- رشد و کمترین مقدار آن در عدم کاربرد کود نیتروژن برآورد گردید. مقدار، زمان و اثر برهمکنش این دو عامل بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه معنی دار شد. حداکثر عملکرد دانه (6/7928 کیلوگرم در هکتار) در ترکیب تیماری مصرف 225 کیلوگرم نیتروژن به صورت3/1زمان کاشت + 3/1 در زمان 8 تا10 برگی + 3/1 در زمان ظهور گل تاجی به دست آمد. بنابراین، به نظر می رسد که به منظور دستیابی به حداکثر عملکرد دانه و دیگر شاخص های رشد مانند بیوماس کل و سرعت رشد محصول از سطح کودی 225 کیلوگرم در هکتار و به صورت تقسیط مساوی کود در سه مرحله 3/1زمان کاشت + 3/1 در زمان 8 تا10 برگی + 3/1 در زمان ظهور گل تاجی در شرایط اقلیمی اردبیل استفاده شود.